1- دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات مدیریت اطلاعات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران 2- گروه مدیریت سیاست گذاری و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
چکیده: (868 مشاهده)
مقدمه: آزمایشگاه‌های بالینی به عنوان یکی از سازمان‌های بهداشتی درمانی همواره با بحران‌ها و اتفاقات و پاندمی های مختلفی مواجه هستند. این عوامل می‌تواند شرایط کاری آن‌ها را با استرس‌ها و شوک‌های فراوانی همراه کند. آزمایشگاه‌های بالینی به منظور مقابله و مواجهه با بحران‌ها و پاسخگویی به موقع به آن‌ها، نیازمند ایجاد نظام تاب آوری می‌باشند. لذا پژوهش حاضر با هدف تبیین نظام تاب آوری در آزمایشگاه‌های بالینی انجام شد. روش کار: در پژوهش حاضر به منظور شناسایی و تبیین مؤلفه‌های نظام تاب آوری از مطالعه مروری مفهومی استفاده شد. در این پژوهش با استفاده از کلیدواژه‌های تاب آوری، سازمان‌های بهداشتی درمانی و آزمایشگاه بالینی و بهره برداری از پایگاه‌های داده‌ای به زبان فارسی و انگلیسی در بازه زمانی 2000 تا 2022 تعداد 110 مقاله از نوع مروری و پژوهشی انتخاب شد و مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها: تاب آوری را می‌توان ترکیبی از انعطاف پذیری، چابک سازی و انطباق پذیری با شرایط محیطی در زمان بروز بحران‌ها و حوادث غیرمترقبه و پاندمی ها دانست که خود به انواع تاب آوری فردی، اجتماعی، سازمانی و زیست محیطی تقسیم بندی می‌شود. تاکنون پژوهش‌های محدودی در خصوص چگونگی استقرار نظام تاب آوری در آزمایشگاه‌های بالینی انجام شده است. نتایج حاصل از این پژوهش‌ها ارائه کننده مؤلفه‌ها و اجزاء مختلف نظام تاب آوری در آزمایشگاه‌های بالینی از جمله حفاظت از زیر ساخت‌ها، برنامه ریزی، رهبری و مدیریت کارآمد و اثربخش، منابع در دسترس، استفاده از الزامات قانونی و دستورالعمل‌های راهنما، باز طراحی ساختمان‌ها، فرهنگ سازی، خود اتکایی، آموزش کارکنان، مدیریت زنجیره تأمین وسایل و تجهیزات، پاسخگویی و مسئولیت پذیری اجتماعی است. نتیجه گیری: با ایجاد و توسعه یک دیدگاه استراتژیک مشترک در نظام سلامت درخصوص تاب آوری سازمانی و با تشریح، تبیین و معرفی معیارها و شاخص‌های مرتبط با آن و با انجام برنامه ریزی دقیق و مناسب، می‌توان نظام تاب آوری مؤثر و مناسبی را در آزمایشگاه‌های بالینی طراحی و آن را به اجرا در آورد، به طوریکه تأثیر آبشاری نقص‌ها و چالش‌هایی که در دیگر بخش‌های نظام سلامت وجود دارد و به طور مستقیم و غیرمستقیم بر فعالیت‌ها و وظایف آزمایشگاه‌های بالینی مؤثر است به خوبی مدیریت و کنترل شود.
