در حالی که عفونتهای قارچی سیستم اعصاب مرکزی نسبتاً نادر هستند، اما با افزایش تعداد افرادی که به دلیل ابتلا به HIV/AIDS، درمانهای سرکوبکننده سیستم ایمنی، روشهای تشخیص و درمان تهاجمی و پیوند اعضا دچار نقص ایمنی هستند، شایعتر شدهاند. عفونتهای قارچی سیستم اعصاب مرکزی چالشهای تشخیصی و درمانی زیادی را ایجاد میکنند و با میزان مرگ و میر بالایی همراه هستند. هر چند که بیماران دچار نقص ایمنی بیشتر مستعد ابتلا به عفونتهای قارچی سیستم اعصاب مرکزی هستند، این عفونتها میتوانند در بیماران دارای سیستم ایمنی که تحت روشهای تهاجمی مانند جراحی مغز و اعصاب قرار میگیرند و در بیمارانی که در معرض دستگاهها یا داروهای آلوده قرار دارند نیز رخ دهد. علاوه بر این، مواجهه شدید با قارچها در مناطق بومی میتواند منجر به عفونت در افراد دارای ایمنی شایسته نیز بشود. عفونتهای سیستم اعصاب مرکزی ناشی از قارچهای دو شکلی متنوع هستند و علائم و نشانههای آنها ممکن است با ویژگیهای میزبان و قارچهای عفونی، از جمله تغییرات نوروتروپیسم و سرکوبسیستمایمنیمرتبطباشد. عفونتبااینگونههااغلبدراثراستنشاقاسپوردرمناطقاندمیکایجادمیشود. ویژگیهای بالینی غالب شامل مننژیت، آبسههای مغزی یا اپیدورال، ضایعات نخاعی، مننژوانسفالیت و عفونت اولیه ریه است. عفونتهای آسپرژیلوسی سیستم اعصاب مرکزی معمولاً توسط آسپرژیلوس فومیگاتوس ایجاد میشوند و از طریق انتشار هماتوژن از محلهای اولیه عفونت که عمدتاً ریوی هستند یا از مکانهای آناتومیکی مجاور مانند سینوسهای پارانازال ایجاد میشوند. علائم عمدتاً غیر اختصاصی هستند، شایعترین علائم عبارتند از تب، نقایص عصبی کانونی، تشنج، تغییر وضعیت ذهنی و عدم پاسخ به آنتی بیوتیک های طیف وسیع و یافتههای غالب شامل ضایعات کانونی یا آبسههای مغزی است. عفونت سیستم اعصاب مرکزی با کپکهای غیر آسپرژیلوس اغلب شامل زیگومیست ها میشود که معمولاً راههای هوایی را تحت تأثیر قرار میدهند. سایر کپکهای غیر آسپرژیلوس مانند سدوسپوریوم آپیوسپرموم و فوزاریوم و برخی فئوهیفومیست ها از علل کمتر عفونتهای قارچی سیستم اعصاب مرکزی هستند. ویژگیهای بالینی غالب عفونت قارچی سیستم اعصاب مرکزی ناشی از کپکهای غیر آسپرژیلوس شامل آبسههای مغزی و به صورت کمتر رایج، مننژیت و عفونت اولیه است. تشخیص عفونت قارچی سیستم اعصاب مرکزی شامل بررسی میکروسکوپی و هیستوپاتولوژیک و آزمایشهای سرولوژیکی مانند:
تست آنتی ژن گالاکتومانان در CSF حساسیت 88 درصد و ویژگی 96 درصد را برای آسپرژیلوزیس سیستم اعصاب مرکزی نشان داده است.
تست آنتی ژن CSF دارای حساسیت 93% و ویژگی 100% برای مننژیت کوکسیدیوئیدی بود.
تست β-D-گلوکان CSF حساسیت 100% و اختصاصیت 98% را برای مننژیت ناشی از اگزروهیلوم روستراتوم نشان داد.
آزمایشهای مولکولی مانند واکنش زنجیرهای پلیمراز ممکن است به تأیید تشخیص کمک کند، اگر چه اکثر آنها استاندارد نشدهاند و دانش ژنومی در حال رشد در مورد قارچها نیاز به بررسی منظم دادههای مربوط به توالی دارد. تستهای تصویر برداری تشخیصی ترجیحی برای عفونتهای قارچی سیستم اعصاب مرکزی، توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) هستند که تشخیص ضایعات عفونی و عوارض مرتبط را تسهیل میکنند و میتوانند در انتخاب مداخلات به پزشک کمک کنند.