مرکز تحقیقات حقوق و اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
چکیده: (12634 مشاهده)
استفاده از ابزارهای تبلیغاتی در حرفه پزشکی و حرف وابسته به آن همواره با
مشکلات و مسائل اخلاقی همراه بوده است، به گونه ای که موضوع تبلیغات در این حرفه
به یکی از چالش های بزرگ تبدیل شده است. همه روزه در بسیاری از رسانه های عمومی و خصوصی
دیداری و شنیداری متعارف و رسانه های مجازی با تعداد کثیری از تبلیغات مربوط به
خدمات بهداشتی و درمانی، روش های گوناگون تشخیصی و درمانی، مراکز پزشکی،
آزمایشگاهی، تصویر برداری و همچنین داروها و کالاهای مرتبط با امر سلامت مواجه
هستیم. گاه این پرسش مطرح می شود که در نظام سلامت و خصوصا "حوزه آزمایشگاه
تشخیص پزشکی چه کارکردی برای تبلیغات می تواند در نظر گیرد و در کشور ما چه
راهکارهایی برای تحقق این هدف وجود دارد؟
حرفه پزشکی با مد نظر قرار دادن کرامت انسان و توجه به نیازها و منافع واقعی بیمار توانسته است به اعتبار و حیثیتی
شایسته دست یابد. با شکل گیری انجمن های حرفه ای پزشکی در کشورهای مختلف، ممنوعیت تبلیغات
در این حرفه نیز گسترش یافت، به گونه ای که تبلیغات در بیشتر نقاط دنیا دون شان و ارزش
های اخلاقی این حرفه تلقی می شد. به تدریج ممنوعیت تبلیغات بر اساس سایر ملاحظات
دستخوش تغییر شد. در برخی از کشورها تبلیغات تابع اقتصاد بازار و در دیگر کشورها
با محدودیت های جدی مواجه گردید. در ایران تبلیغات در امور پزشکی از جمله در حوزه
آزمایشگاه تشخیص پزشکی دارای قوانین و مقررات معینی است که مصادیق آن کاملا مشخص
شده و سازمان نظام پزشکی در آن نقش صادر کننده مجوز تبلیغات را ایفا می کند. مروری
بر مشکلات مربوط به تبلیغات در آزمایشگاه های تشخیص پزشکی حاکی از وجود موارد
مختلفی مانند کم توجهی به حقوق و منافع بیمار و اعضای حرفه، عدم اخذ مجوزهای
قانونی و بی اطلاعی از مقررات است، از سوی دیگر مشکلاتی پیرامون نظارت بر امر
تبلیغات وجود داشته که به واحد های نظارتی ارتباط دارد. برای اصلاح این روند، یکی از ضروری ترین اقدامات، تاکید بر آموزش و آشنا کردن کلیه
عوامل مرتبط با موارد زیر است: آشنایی با مفهوم و اهداف تبلیغات در امور پزشکی،
تبیین وجود محدودیت های تبلیغات در حرفه پزشکی به منظور حفظ شان و کرامت این حرفه و تبیین مقررات و قوانین موجود.